Tag: mekong

Naar de oorsprong van de Mekong – Een

De auto vult zich met de geprevelde Tibetaanse gebeden van de man uit Zaduo. Ik heb hem gevraagd mee te gaan, niemand van ons kent de weg.

De eerste hoge pas ontlokt oehs en aahs om zijn pracht. Maar stoppen doen we niet, gericht als we zijn op ons doel, de Mekong bron bij Zaxiqiwa.

Verder is ieder stil.

De lokale gids stelt tien bergpassen in het vooruitzicht. Ik raak al snel de tel kwijt. Marco niet.

De weg slingert op en neer, links en rechts. Een doolhof in een lege wereld.

Ik maak aantekeningen, kijk op mijn GPS of we wat opschieten.

We naderen een rivier, ik pen in mijn boekje dat het de breedste is tot nu toe. Als ik opkijk staan we er al middenin. Gestrand – voor zover dat in dit geval toepasselijke woordkeus is.

Er staat al snel tien centimeter water in de auto. We kruipen er door de achterdeur uit, misschien in de hoop dat de rivier daar ondieper is dan rechts of links. Of omdat mensen instinctmatig altijd de kortste weg naar de veiligheid zoeken. Het ziet er vast komisch uit.


Phuntsok is op pad gegaan zonder iets wat je zoal nodig zou kunnen hebben: sleepkabel, gereedschap, jerrycan, spa, plastic om bagage droog te houden. Die laatste twee dingen heb ik nog gekocht – maar ik had beter op moeten letten.

Na een tijdje een vrachtauto. De chauffeur heeft een touw, wij hebben een koord om de bagage bij elkaar te binden. Ze winden ze in elkaar – slim bedacht, denk ik. Het trekt de auto op het droge. Maar hij doet het niet meer, is zo’n beetje verdronken. De truck rijdt verder. Wij moeten terug naar Zaduo – op een of andere manier.

We waren halverwege.

Er doemt een tractor op. Een gelukje. Hij is in de buurt vanwege een gras-zaai programma dat bodemerosie tegen moet gaan.

We hebben nu alleen ons bagagekoord om ons te slepen. Het knapt direct.

De tractor verdwijnt, komt veel later terug met een stalen kabel en trekt ons een pas op waar de chauffeur laat weten dat hij niet genoeg brandstof heeft om ons verder nog ergens heen te slepen. Hij vertrekt. Net als even later onze gids uit Zaduo in de enige passerende auto, met één lege stoel.

Het wordt donker, we eten wat, zetten tenten op.

Not so far from each other: the sources of the Yangtse, Yellow River and Mekong

Three of Asia’s longest rivers, the Yangtse (6,300 km), Yellow River (5,500 km) and Mekong (4,900 km) all have their source in China’s Qinghai province, at the northern part of the Tibetan plateau.

Seems like a remarkable fact. But rivers that start furthest inland and at this highest plateau don’t have much choice but to become the longest on their way to the sea.

Besides all three come from Yushu prefecture (the administrative unit below provincial level). And two of them, the Yangtse and Mekong, even come from the same county of Zaduo (the administrative unit below prefectural level).

This if you accept the length of a river’s longest tributary as the criterion to determine a river’s source.

Introduction of satellite measurements has made establishment of river lengths more easy and more reliable. It has led to the ‘relocation’ of the source of all three rivers. The Dang Qu turns out to be a longer tributary of the Yangtse than the Tuotuo He so that its source, traditionally at Geladandong west of Yushu, moves to Zaduo county. The Kari Qu turns out to be longer than the Yueguzong Qu, shifting the Yellow River’s source to the territory of Yushu. The disagreement about the Mekong’s source doesn’t matter in this respect: it will remain in Zaduo county, whatever the outcome.

Vrij dicht bij elkaar: de oorsprong van de Yangtse, Gele Rivier en Mekong

Drie van Azië’s langste rivieren, de Yangtse (6.300km), Gele Rivier (5.500 km) en Mekong (4.900 km), hebben hun bron allemaal in de Chinese provincie Qinghai, op het noordelijke deel van de Tibetaanse hoogvlakte.

Lijkt een opmerkelijk gegeven. Maar rivieren die in dit verste binnenland en op dit hoogste plateau ontspringen hebben niet veel andere keus dan onderweg naar zee de langste te worden.

Ze komen bovendien alle drie uit de prefectuur Yushu (de administratieve eenheid onder provincie niveau). En twee van hen, de Yangtse en de Mekong, komen zelfs beide uit de county Zaduo (de administratieve eenheid onder prefectuur niveau).

Dit als je de lengte van de langste tak van een rivier als criterium neemt om te bepalen wat zijn bron is.

De introductie van satelliet metingen heeft vaststelling van rivierlengtes eenvoudiger en betrouwbaarder gemaakt. Het heeft geleid tot de ‘verplaatsing’ van de bron van alle drie de rivieren. De Dang Qu blijkt een langere arm van de Yangtse dan de Tuotuo He waardoor zijn bron, traditioneel bij Geladandong ten westen van Yushu, nu in Zaduo county komt te liggen. De Kari Qu blijkt langer dan de Yueguzong Qu waardoor de bron van de Gele Rivier naar het grondgebied van Yushu verschuift. De onenigheid over de oorsprong van de Mekong zal wat dit betreft niet uitmaken: de bron blijft in alle gevallen in Zaduo county.

What’s a river source?

Easy question, right? You’d expect a straightforward answer. But there isn’t.

One who wants to get to the source of a river will instinctively look for the spot that is furthest away from the sea. On a map his finger starts at the mouth and traces the river upstream. He ignores smaller tributaries, at every junction he follows the longest branch. The head of the final branch where he ends up this way, that is his river source.

But some take a different view. Take as an example the dispute on the source of the Mekong that has been going on for the past 15 years. It centers on the two branches of the river that are furthest upstream. Some concerned think that not only their length should be considered to decide which is the source of the Mekong. They argue that their water discharge and the surface area of their basin, among others, should also be taken into account to determine the Mekong’s ‘true’ source. Someone has pointed out that the longest of the two branches meanders a lot, reason why in fact the shortest should maybe be taken more seriously: if it discharges more water more quickly its more forceful stream will prevent it from meandering. The argument has almost been turned upside down: in fact because the one branch is the longest (by way of its meandering) it should nót be assigned as the source.

The outcome of this discussion will bring us what is called the ‘scientific’ source of the river.

Most countries have a geographical or scientific institute that deals with these matters. It is up to that organisation to proclaim A source to be The source. China has two of these institutes.

All of this quite apart from the beliefs of local people. They have been living in a source area for centuries and as long as can be remembered they regard (often: venerate, or even worship) a specific pool, well or beginning stream as the source of the river. The scientists’ criteria are irrelevant to them.

Scientists call this the ‘spiritual’ source.

So whoever wants to get to a river’s source can choose whose lead to follow. The rationally disposed can go along with the scientists, those that feel bureaucrats matter can adhere to the decisions of officialdom, the spiritually inclined can stick with the indigeneous population of the source area.

Wat is een rivierbron?

Makkelijk vraag, toch? Je zou een eenvoudig antwoord verwachten. Maar dat is er niet.

Wie naar de bron van een rivier wil gaat instinctmatig op zoek naar de plek die het verst van de zee is verwijderd. Op een kaart begint hij bij de monding en glijdt hij met zijn vinger stroomopwaarts. Kleinere zijrivieren negeert hij, bij iedere splitsing volgt hij de langste tak. Het beginpunt van de laatste tak waar hij op die manier terecht komt, dat is de bron van zijn rivier.

Maar er zijn mensen die er anders over denken. Neem als voorbeeld het dispuut over de oorsprong van de Mekong dat sinds 15 jaar woedt. Het spitst zich toe op de twee verst stroomopwaarts gelegen armen van de rivier. Sommige betrokkenen vinden dat niet alleen hun lengte moet tellen om te bepalen wat de bron van de Mekong is. Ook de hoeveelheid water die ze afvoeren en de oppervlakte van hun stroomgebied zijn onder andere aangedragen als argumenten om de ‘echte’ bron aan te wijzen. Iemand wees erop dat de langste van de twee takken veel meandert, waardoor de kortste misschien serieuzer genomen moet worden: als hij sneller meer water verplaatst en krachtiger stroomt verhindert dat dat hij gaat meanderen. Het argument is vrijwel omgedraaid: juist omdat hij de langste is (doordat hij meandert) zou die ene stroom níét als de bron aangewezen moeten worden.

De uitkomst van deze discussie moet wat men noemt de ‘wetenschappelijke’ bron van de rivier opleveren.

De meeste landen hebben een geografisch of wetenschappelijk instituut dat zich met deze dingen bezig houdt. Dat mag de knoop door hakken en een bron tot dé bron uitroepen.

China beschikt over twee van deze instituten.

Dit alles los van de opvattingen van lokale mensen. Die leven al eeuwen in een brongebied en beschouwen (vaak: vereren) sinds mensenheugenis een bepaalde poel, kreek of beginnend stroompje als de oorsprong van de rivier. Aan de criteria van de wetenschappers hebben ze geen boodschap.

Wetenschappers noemen dit de ‘spirituele’ bron.

Wie naar de oorsprong van een rivier wil heeft dus de keus door wie hij zich naar welke bron laat leiden. Wie rationeel is ingesteld kan afgaan op de wetenschappers, wie wat in bureaucraten ziet kan kiezen voor hun officiële beslissingen, wie spiritueel geneigd is kan het houden bij de opvattingen van de oorspronkelijke bevolking van het brongebied.

To the Yellow River source – Final stretch

It is an ugly place. A now defunct school. A few low buildings. Garbage and mud. An unfinished bridge – our car had to stay at the other side. At the edge of this dilapidated settlement that sign: seven kilometers to the Yellow River source.

I have been waiting for four hours. Marco and Eric have left on the back of the two available motorcycles. The drivers said it was a 45 minute transfer. They would come back to pick me up.

I wait on the bridge. I wait in the courtyard. I wait in the car. It rains and I wait in the one heated kitchen.

Five hours. There are those who can wait calmly, take a nap, concentrate on something else, read a book. I am not among them. I wait and do nothing.

Seven hours. Almost dark. They show up, exhausted, cold and wet. A bit of a hellish story of ankle deep mud and knee deep water.

They have made it to the source. In mountaineering: expedition succeeded when at least one member reaches the top. No need for an expedition organizer to get there himself. Or is it? Everybody knows Hillary and Tenzing Norgay. But who remembers James Hunt?

They offer to wait for me tomorrow while I go to the Yellow River source with one of the motorbike drivers. I consider. But my heart is much more with the Mekong source that we will aim for next. I am afraid we may need the extra day spent here for that attempt. I decide we move on.

Naar de bron van de Gele Rivier – Laatste stuk

Het is een lelijke plek. Een school die niet meer in gebruik is. Een paar lage gebouwen. Afval en modder. Een onvoltooide brug – onze auto moest aan de andere kant blijven. Aan de rand van dit vervallen nederzettinkje dat bord: zeven kilometer naar de bron van de Gele Rivier.

Ik wacht al vier uur. Marco and Eric zijn achterop de twee beschikbare motorfietsen vertrokken. De chauffeurs zeiden dat het 45 minuten was. Ze zouden terugkomen om me op te halen.

Ik wacht op de brug. Ik wacht op de binnenplaats. Ik wacht in de auto. Het regent en ik wacht in de verwarmde woonkeuken.

Vijf uur. Er zijn mensen die kalm kunnen wachten. Ze slapen wat, concentreren zich op iets anders, lezen een boek. Daar hoor ik niet bij. Ik wacht en kan niets.

Zeven uur. Bijna donker. Ze doemen op, uitgeput, koud, nat. Verhaal van een wat helse tocht, modder tot je enkels, water tot je knieën.

Ze hebben de bron gehaald. In het alpinisme: expeditie geslaagd als een van de leden de top bereikt. De organisator van de expeditie hoeft er zelf niet te raken. Of toch? Iedereen kent Hillary en Tenzing Norgay. Wie herinnert zich James Hunt?

Ze bieden aan op me te wachten als ik morgen met een van de chauffeurs naar het begin van de Gele Rivier ga. Ik dub. Maar mijn hart ligt veel meer bij de bron van de Mekong, ons volgende doel. Ik ben bang dat een extra bestede dag hier ons bij die poging in tijdnood zal brengen. Ik besluit verder te gaan.

Naar de bron van de Gele Rivier – In strijd met de misleidende aanwijzingen

We vertrokken uit Maduo en kwamen bij dit Stierenkop standbeeld. De inscriptie eronder verklaarde dat we van doen hadden met een monument voor de bron van de Gele Rivier.

Een plaquette 50 meter verder pretendeerde zelfs dat we daar waren en vermeldde slechts: Gele Rivier Bron.

Maar die bron was nog meer dan 200 kilometer verderop. Wie zou er geloven dat hij hier bij een rivierbron is? Deze twee stenen markeringen staan hoog op een heuvel tussen twee meren, een prachtig uitzichtpunt, maar er is geen bron, geen beek, geen stromend water te bekennen.

We reden verder. Ik volgde de kilometerpalen om te zien waar we waren en hoe ver we nog moesten. Ze telden op tot 108, gingen toen aftellen vanaf 222 en vervolgens werden ze onleesbaar. Maar er was alleen deze ene onverharde weg, dus verdwaald konden we niet zijn.

’s Nachts sliepen we in Maduo – niet te verwarren met het eerdere Maduo. Dit tweede Maduo is veel kleiner, en al lijken de twee plaatsnamen geschreven in ons alfabet identiek, in Chinese karakters verschillen ze.

Niet lang na vertrek de volgende morgen kwamen we bij een splitsing met dit bord.

We sloegen linksaf. Nog 41 kilometer. Toch? Af en toe keek ik op mijn GPS. Bruikbare kaarten bestaan er niet van dit gebied, niet op papier en niet digitaal. Maar ik had de coördinaten van de rivierbron ingevoerd, en het apparaatje gaf me continu de afstand, hemelsbreed, tot onze bestemming. Ik kreeg al snel argwaan. We naderden – maar wel heel erg langzaam. Na 15 kilometer zagen we een andere auto, een gelukkig toeval in deze lege omgeving, en deden navraag bij de chauffeur. We hadden rechtsaf gemoeten.

Het was een puzzel voor ik het begreep. Maar dit bord is exact correct als je het 90 graden naar rechts draait. Ik bedoel: ofwel je draait het bord met palen en al naar rechts (in een horizontaal vlak), ofwel je laat de palen staan en draait alleen het bord naar rechts (in een verticaal vlak). Als het nog te volgen is.

Volgende bericht: was dat laatste bord correct? En bereikten we de bron van de Gele Rivier?

To the Yellow River source – Beating the misleading signs

Setting out from Maduo we first came to this Bull’s Head statue with the inscription underneath explaining it is a monument to the Yellow River source.

Fifty 50 meters away a stone marker even pretends you are actually there and just says: ‘Yellow River source’.

That source though is still more than 200 kilometers away. Who could be fooled into believing he is at a river source here? These markers are high on a hill between two lakes making for a beautiful viewpoint but there is no spring, no brook, no water running down from here.

We moved on. I kept track of where we were and how far we had to go by means of kilometer markers. Their numbers went up until 108, but then started counting down from 222, then became unreadable. There was only this dirt road though, so it couldn’t be we lost our way.

We stayed overnight at Maduo – not to be confused with the earlier Maduo. This one is much smaller and though transcribed in western alphabet the names seem identical, written in Chinese characters the two are different.

Soon after leaving the next morning we came to a junction with this sign.

We turned left. 41 kilometers to go. Or was it? No useful map, paper or digital, exists of this region. But I had entered the coordinates of the river’s source in my GPS and it gave me the distance to our destination as the crow flies. I soon became suspicious. We got closer – but very slowly. We ran into another car after about 15 kilometers, a fortunate coincidence in these empty parts, and asked the driver. We should have turned right.

It took a bit of a headache to work this out. But this sign is exactly correct when turned 90 degrees right. By which I mean either turn the sign including its poles right (in a horizontal way), or leave the poles where they are and turn just the sign on top of them (in a vertical way). If you can still follow.

Next post: was this final sign correct? And did we reach the river’s source?