Lonely Planet dl. 2: het zijn kinderboeken

En nu ik het toch over Lonely Planet gidsen heb: het zijn kinderboeken.

Reizen gaat om het onbekende en het onverwachte, reizen gaat om ontdekken. Maar zo’n ‘reis’gids zegt je voor waar je heen kunt, wat je er kunt bekijken en hoe je er komt. Je weet precies wat je te wachten staat.

Wie met zo’n boek onderweg is volgt de voetsporen van anderen: een padvindersspelletje. Wie zich door zo’n boek laat leiden staat als reiziger in de kinderschoenen. Wie die gidsen ontgroeid is gaat zijn eigen onafhankelijke gang.

Lonely Planet dl. 1: ze begrijpen niets van REIZEN

Zeeuws-Vlaanderen, land van mijn jeugd, wordt door Lonely Planet afgeserveerd als ‘een onbeduidend plattelandsgebied met boerderijen en een paar chemische fabrieken’.*

Nu is dat niet waar. Er staan een paar mooie oude gebouwen in Hulst, Sluis, Aardenburg. De beboomde polderdijken zijn fotogeniek. In het Verdronken Land van Saeftinghe, buitendijks natuurgebied, zijn meer dan tweehonderd vogelsoorten waargenomen.

Maar áls het zou kloppen, wat is er dan mis met boerderijen en fabrieksschoorstenen? Een REIZIGER is nieuwsgierig. Hij wil vooral zien hóé het ergens is. Mooi of lelijk, dat doet er minder toe. Of iets ‘bezienswaardig’ is, daar maakt een toerist zich druk om.

En dan: een REIZIGER is ontvankelijk voor alles. Een wolk in de lucht. De voren in een akker. Het alledaagse leven van die honderdduizend inwoners van Zeeuws-Vlaanderen.

Van deze essentie van REIZEN hebben ze bij Lonely Planet niets begrepen.

* Zoals geciteerd in NRC Handelsblad van 23 juli 2014

REIZEN versus toerisme

REIZEN: HET ONBEKENDE.

Toerisme: het voorspelbare.

REIZEN: WAAR ANDEREN NIET HEEN GAAN.

Toerisme: het platgetreden pad.

REIZEN: ONDERDOMPELING.

Toerisme: oppervlakkig.

REIZIGERS BEDENKEN HUN EIGEN ORIGINELE REIS.

Toeristen laten zich hun tweedehands routes voorkauwen door reisgidsen en touroperators.

EEN REIS IS GEBASEERD OP EEN IDEE. ZOALS EEN BEPAALDE WEG OF RIVIER VOLGEN. OF EEN AFGELEGEN PLEK BEREIKEN. OF INZOOMEN MET EEN HISTORISCHE OF ETNISCHE LENS. OF ZOMAAR WILLEKEURIG ROND TREKKEN, DAT IS OOK EEN IDEE.

Een toeristisch parcours heeft zo’n plan niet. Het combineert wat ‘bezienswaardigheden’ die niets met elkaar gemeen hebben dan dat ze misschien in hetzelfde land liggen.

VOOR REIZIGERS IS HET GENOEG TE ZIEN HOE HET ERGENS ANDERS IS.

Toeristen hebben ‘bezienswaardigheden’ nodig.